![On Cloudboom Strike](https://guide2run.nl/wp-content/uploads/2024/07/OnCloudboomStrikeZijfoto4-e1721832038304.webp)
Lucas van der Linden
15 september 2022
Home » Onderwerpen » Is topsporter worden voor iedereen weggelegd?
Er zullen vast een aantal van jullie vroeger de droom wel hebben gehad… om topsporter te worden. Vaak is het zo dat een gering aantal atleten echt door groeit naar de top. Waar ligt dat nu aan? Is het de motivatie die bij veel mensen ontbreekt, het doorzetten en er volop voor gaan? En stel als je nu echt topsporter zou willen worden, is dat dan voor iedereen haalbaar? Kortom, is topsporter worden voor iedereen weggelegd? Je leest het allemaal hier in dit blog.
Om een topatleet te worden, wordt er veel in het leven van je gevraagd. Zo spelen de factoren genetische aanleg, veel trainen en genoeg motivatie hier een grote rol bij. Laten we deze genoemde factoren wat uitgebreider bespreken…
Om te beantwoorden of topsporter worden voor iedereen weggelegd is, kijken we eerst naar de fysiek genetische aanleg. Bij het hardlopen is de fysieke genetische aanleg om topsporter te worden erg belangrijk. Zo is lang zijn en dan vooral lange benen hebben erg gunstig als hardloper. Met langere benen kan je een langere paslengte maken, maar ook een meer efficiënte pendelbeweging. Bij sprinters is het handig om naast lengte wat meer gespierd te zijn voor de explosiviteit. Zo kunnen sprinters met meer explosiviteit vaak een hogere pieksnelheid genereren. Bij bijvoorbeeld marathonlopers is het van belang om zo gespierd, maar wel zo licht mogelijk te zijn. Denk aan snelle marathonlopers die maar maximaal 60 kg wegen. Dit is voor hen belangrijk om zo min mogelijk gewicht mee te nemen, zodat het volhouden van zo’n langere afstand beter te doen is.
Hieronder verschillende type lopers met betrekking tot fysiek genetische aanleg.
Eliud Kipchoge (marathonloper), lang en tenger postuur
Usain Bolt (sprinter), wat breder bovenlichaam en meer gespierd
Naast een typerende lichaamsbouw is de maximale zuurstofopname (Vo2max) een belangrijk punt binnen de topsport bij het hardlopen. De Vo2max is grotendeels genetisch bepaald, zo rond de 50% procent. De vooruitgang in training die je boekt hangt vooral af van je genen. Het talent om te presteren groeit alleen als je met deze genetische aanleg ook de juiste training doet. Trainen in combinatie met de genetische aanleg is dus belangrijk om door te kunnen groeien in de topsport. Als je genetisch al goed bent in hardlopen en deze hebben ook nog eens een goede reactie op training, dan heb je eigenlijk een win-win situatie te pakken.
Naast de fysieke genetische aanleg heb je ook nog de psychologisch bepaalde genetische factoren. Hierbij moet je denken aan je karaktereigenschappen, zoals het plezier hebben van de sport die je doet, motivatie, je capaciteit en manier om dingen te leren. Deze psychologisch genetische eigenschappen helpen mee in de manier van trainen, wat ontzettend belangrijk is om door te kunnen groeien naar de topsport.
Zo kan je bijvoorbeeld wel een genetische aanleg hebben voor het hardlopen, maar als je niet voldoende gemotiveerd bent dan ga je toch vanzelf minder hard trainen. Een studie in Groningen op het gebied van bewegingswetenschappen heeft onderzocht dat zelfregulatie (het monitoren van je eigen gedrag) een hele belangrijke factor is bij het succes hebben in sport. Dus hoe meer je jezelf ziet als iemand die graag wil leren om beter te worden, hoe groter de kans is op succes hebben in sport. Zo zie je dat zowel fysieke- als psychologisch genetische aanleg beiden mee moeten zitten om kans te maken om topsporter te worden.
Een gemiddelde hardloper kan zijn Vo2max vanaf zijn genetische basis Vo2max gezien, met ongeveer 25% verhogen. Het is daarom ook belangrijk om veel uren te maken. Voor het behalen van de wereldtop is er gemiddeld zo’n 10.000 uur aan training nodig. Dat is dus elke dag vier uur lang trainen voor ongeveer 7 jaar lang! Dit is nogmaals gemiddeld wat per persoon nodig is, maar er zijn natuurlijk uitzonderingen. Zo doen sommigen hier drie jaar over en anderen juist 10 jaar. Ook is het specifiek trainen heel belangrijk, dus train waar je beter in wil worden. Zo spelen de factoren voldoende focus, motivatie en het kunnen verleggen van je grenzen hier een grote rol bij (psychologisch genetische factoren).
De leeftijd speelt natuurlijk ook een belangrijke rol. Bij het hardlopen zijn de meeste topsporters tussen de 25 en 35 jaar. Na je 35ste neemt het presteren dus langzaam af. Er is in de wetenschappelijke literatuur nog veel discussie of je van jongs af aan al moet beginnen met trainen of dat dit niets uitmaakt. Mocht je topsporter in het hardlopen willen worden, dan is het wel aan te raden om op tijd te beginnen, zodat je rond het 25e levensjaar op je top bent. Of je nu op je 8e of 18e levensjaar begint met trainen om topsporter te worden is dus nog steeds een discutabel onderwerp.
Om topsporter te kunnen worden zijn dus meerdere factoren van belang, zoals je fysieke genetische aanleg, psychologische genetische factoren en de hoeveelheid training. Je moet dus het juiste genenpakket bezitten, voldoende en op een efficiënte manier trainingsuren maken en hier dus ook op tijd mee beginnen. Topsporter worden is helaas niet voor iedereen weggelegd. Topsporter word je dus niet zomaar, maar mijn advies is om vooral veel plezier te hebben in wat je doet.